ေခါ။ င္းစ။ ဥ္ေရး။ ဖို႔အဆ။ င္မေျ။ ပလို႔ မေရးရ။ င္ရလ။ ား။

ဘာလိုု ့ေရငန္ကိုု ေသာက္လိုု ့မရတာလဲ
----------------------------------------------

ေရ
ငန္သည္
အရသာမ
ေကာင္းလိုု႔ငန္
လိုု႔ဆိုုတဲ့အခ်က္အ
ျပင္ေရငန္ကိုုေသာက္
သံုုးရင္ေရဓာတ္ကုုန္ခန္း
ျခင္းကိုုျဖစ္ေပၚေစတယ္ေရ
ဆာေနတဲ့အခ်ိန္ေရငန္ကိုုေသာက္
သံုုးလိုုက္ရင္ေရဆာတဲ့ဆာေလာင္မႈ
သက္သာသြားမွာေတာ့မဟုုတ္ပါဘူးဆား
ငန္ဓာတ္ပိုုပါ၀င္မွဳေၾကာင့္ဆီးသြားမွဳုကိုုသာတိုုး
ေစမွာပါပင္လယ္ေရကိုုဆားငန္ဓာတ္ဆဲြထုုတ္ျပီးလက္
ခံနုုိင္ေလာက္တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေတာ့လုုပ္ေဆာင္နုုိင္ပါတယ္
ဒါေပမယ့္စြမ္းအင္ေတာ့အမ်ားၾကီးလိုုတဲ့နည္းပညာလိုုအပ္ပါတယ္
တခ်ိဳ႕သတၱ၀ါေတြမွာေတာ့ဒီျပႆနာကိုုေျဖရွင္းနုုိင္တယ္ဥပမာပင္လယ္
စင္ေရာ္ေတြရဲ  ့မ်က္လံုုးအကာေနာက္မွာSaltGlandsရွိတယ္အဲဒါGland
ကေနပင္လယ္ေရေသာက္လိုုက္ရင္အငန္ဓာတ္ကုုိစစ္ထုုတ္ေပးျပီးနွဳတ္သီးက
တ
စ္
ဆ
င့္
ထြ
က္
သြား
တယ္
ပင္လယ္ေရကိုု ေရခ်ိဳျဖစ္ျပဳလုုပ္တဲ့ လမ္းစဥ္က ဘာလိုု ့အလုုပ္မျဖစ္ေသးတာလဲ
----------------------------------
ေရ။ ရွား။ ပါးတဲ့ေနရာေတြမွာေရ။ ကိုုပိုုလိုုအပ္တယ္။ အဲျပႆ။ နာကိုေျဖရွင္းဖိုု႔ ့ပင္။ လယ္ေရကို။ ေရခ်ိဳ ျဖစ္ေအာင္လုုပ္ဖိုု႔။ နည္းက။ အေရးပါလာျပီ။ ေ။  ရငန္ကိုု ေရ။
ခ်ိဳ။ ျဖစ္ေအာင္လုုပ္။  တာနွစ္။ ေပါင္းမ်ားစြာ။ က။   လည္းလုုပ္ခဲ့တယ္။ Ari,
stot, le တိုု ့။ ေခတ္တုုန္းက။     လည္း ဒီျပႆ။   နာကိုု ေျဖ။    ရွင္းခဲ့တယ္။

ပင္လ။  ယ္ေရ ၁ ဂါလ။   န္မွာ ၁၃၀ ဂရ။    မ္ ပါ၀င္တယ္။ ေရခ်ိဳလုု။    ပ္င။    န္းက လူေသာ။    က္သံုုးနုုိ။     င္တဲ့ ပမာဏ ၂  ဂရမ္ေလာ။  က္ထိေရ။      ာက္ေအာင္ ေလ်ာ့။    နုုိင္တယ္။ ယေ။      န ့ေခတ္မွာ တ။      စ္ေန ့ကိုု ေရဂါလ။       န္ ေပါင္း ၁၀ သ။     န္းကေန ၁၃ သ။        န္းအထိ ေရခ်ိဳျဖ။      စ္လုုပ္ေနၾကတ။        ယ္။

ကမာၻေ။         ရရဲ  ့ ၀.၂ ရာခိုုင္နွဳ။      န္းေလာ။    က္သာ ကုုန္ဆံုုးသြားတ။       ယ္။ ဒါေ။         ပမယ့္ ဒီထ။         က္မ်ားလ။        ာဖိုု ့ရွိပါတ။       ယ္။

ဘီ။      စီ ၄ ရာ။      စုုေလာ။       က္က A,  risto,   tle ကေတာ့ ပင္လ
ယ္ေရ
ကိုု ဆားဓာတ္ေတြစစ္ထုုတ္ရင္
ေသာက္သံုုးလိုု ့
ရတယ္ ေတြးခဲ့တယ္။
တကယ္လက္ေတြ ့မွာ ေပါင္း
ခံျခင္း (Distil,lation) နဲ ့သာအ။   ဆင္ေျပ။  တာပါ။ ေ။     အဒီ ၄၀၀ တုုန္းက သေဘၤာ။    သားေတြ ပင္လယ္ေ။      ရကိုု ေပါင္းခံျပီး ေရ။     ခ်ိဳ။    ရေအာင္ လုုပ္ခဲ့တယ္။ ဒါက လူ။    အနည္း။   အက်ဥ္း။    မိုု ့လိုု ့ပါ။

လူအမ်ားအတြက္ ဆိုုရင္ေတာ့ ေငြကုုန္ေၾကးက်မ်ားမယ့္ ကိစၥျဖစ္သြားမွပါ။
အခုု ေရနံထုုတ္တဲ့ နုုိင္ငံေတြ ေရရွားပါးတဲ့ နုုိင္ငံေတြမွာ ပင္လယ္ေရကိုု အပူေပးျပီးထြက္လာတဲ့ အေငြ ့ေတြကိုု အေအးခံကာ ေရခ်ိဳျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုုပ္နည္း (Thermal Desalination) ကိုု အသံုုးျပဳတယ္။ ဒါဟာ ခ်မ္းသားတဲ့နုုိင္ငံအတြက္ ေတာ့ ဟုုတ္ပါတယ္။

၁၉ ၅၀ ကာလတုုန္း Aristotle ေတြးခဲ့သလိုု စစ္ထုုတ္ျခင္းျဖင့္ ေရခ်ိဳလုုပ္ငန္း လုုပ္လိုု ့အဆင္ေျပမယ့္နည္းကိုု ေတြ ့ရွိခဲ့တယ္။ Reverse-Osmosis နည္းလိုု ့လည္း ေခၚၾကတယ္။ ဒီနည္းပညာနဲ ့ရလာတဲ့ ေရခ်ိဳဟာ ေစ်းလည္း တစ္၀က္သက္သာတယ္။ စြမ္းအင္ ကုုန္ဆံုုးမွဳ ေလးပံုုတစ္ပံုုသာရွိတယ္။

Reverse Osmosis နဲ ့ေရာ အလုုပ္ျဖစ္သလား
-----------------------------------------------------

ဒီနည္းနဲ႔ဆိုုရင္ေတာင္
ေရစစ္
အေျမွးပါးကိုု
ျဖတ္သန္းဖိုု ့ ေရကိုုဖိအားမ်ား
မ်ားေပးရပါေသ
းတယ္။ နုုိင္ငံတစ္နိုုင္ငံမွာ ပ်မ္းမွ်အားျဖ
င့္ ကမာၻမ်က္နွာျပင္ ေရသံုုးစြဲမွဳ တစ္ေ
န ့ကိုု ဂါလန္ေပါင္း ၃၂၃ သန္း ရွိတ
ယ္။ တြင္းေရ ေျမေအာ
က္ထဲက ေ
ရသံုုးစြဲမွဳ ၈၄.၅ သ
န္းရွိတယ္။ အက
ယ္၍သာ  အဲဒီသံုုးစြဲမွဳ ပမ
ာဏရဲ  ့တစ္၀က္ေလာ
က္ကိုုေထာက္ပံ့ေပးမ
ယ္ဆိုုရင္ေတာင္ Gigawatt ရွိတဲ့ လ်ွ
ပ္စစ္ထုုတ္လုုပ္တဲ့ စက္ရံုု ၁၀၀ မကလိုုအပ္တ
ယ္။

ေနရာေပၚမူတည္ျပီးေတာ့ေရေရာင္းခ်မွဳကလ
ည္း  ဂါလန္ ၁၀၀၀ ကိုု ၃ ေဒၚလာ ၄ ေဒၚလာေလာ
က္ကုုန္က်နုုိင္တယ္။ ဒီပမာဏကသိပ္အမ်ားၾကီးမဟုု
တ္လွဘူး ဆုုိေပမယ့္ တြင္းေရ မိုုးေရ သဘာ၀က ရရွိ
တဲ့ ေရေတြေလာက္ေတာ့ ေစ်းမေပါဘူး။ လူဦးေရမ်ားလ
ာေလေလ ေရခ်ဳိလုုပ္ငန္း မွာ စြမ္းအင္ပိုုေလေလ ေရေရာ
င္းခ်မွဳကလည္း ပိုုျပီးေစ်းတက္လာေလေလ ျဖစ္မွာပါ။ ဒါေ
ပမယ့္ reverse osmosis နည္းေၾကာင့္ ယေန ့ ေရရွား
ပါးမွဳကိုု ေျဖရွင္းေနတဲ့ က႑မွာ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ အျဖစ္ပါ
၀င္ေနပါတယ္။

၎(14.6.2016)

Curiosity Science Magazine Facebook page (13.6.2016)